Μόνο ως ύπουλο ή στην καλύτερη περίπτωση ως «αφελές» μπορεί να χαρακτηριστεί από την Ελλάδα, το παιχνίδι που προσπάθησε να παίξει τις τελευταίες ώρες ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Ο Γενς Στόλντεμπεργκ, είτε έχοντας υποβολιμαίο στόχο να εγκλωβίσει την Αθήνα σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, είτε για να αναδείξει έναν ισχυρό ρόλο που μπορεί να παίξει η (ανύπαρκτη μέχρι σήμερα) Ατλαντική Συμμαχία, έκανε ένα πολύ κακό διπλωματικό αλλά κυρίως επικοινωνιακό φάουλ.
Προσπάθησε να βάλει την ελληνική πλευρά στο τραπέζι του διαλόγου με την Τουρκία χωρίς να πληρούνται βασικές προϋποθέσεις.
Κυρίως η προϋπόθεση της ισονομίας των δύο κρατών – μελών του ΝΑΤΟ. Διότι δεν μπορεί να προσέρχεται σε διάλογο επί ίσοις όροις και ο απειλών (η Τουρκία) και ο απειλούμενος. Η ελάχιστη προϋπόθεση για να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι οι δύο πλευρές ήταν και παραμένει η απόσυρση του τουρκικού στόλου από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Και ιδιαίτερα η άρση κάθε απειλής πολέμου ή η εκδήλωση «θερμού» επεισοδίου στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.
«Μετά τις συζητήσεις μου με τους ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να ξεκινήσουν τεχνικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ για τη θέσπιση μηχανισμών προκειμένου να υπάρξει στρατιωτική αποκλιμάκωση και να μειωθεί ο κίνδυνος περιστατικών και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειo», είχε ανακοινώσει μέσω Twitter o κ. Στόλντεμπεργκ.
Επρόκειτο περί ύπουλου και ύποπτου παιχνιδιού η προσπάθεια να εμφανίσει ως συμφωνία για διάλογο τις προθέσεις των δύο χωρών για αποκλιμάκωση;
Ηταν απλά μια βιαστική κίνηση του επικεφαλής του ΝΑΤΟ προκειμένου να δείξει τον ενεργό ρόλο του Οργανισμού στην περιοχή;
Πρόκειται περί ενός γενικότερου σχεδίου «εκβίασης» ή ασφυκτικής πίεσης προς την Ελλάδα να δεχθεί τετελεσμένα και να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Τουρκία;
Μην ξεχνάμε ότι η πρωτοβουλία του νορβηγού πολιτικού ήρθε σε μια χρονική στιγμή όπου η Ανγκελα Μέρκελ είχε τηλεφωνήσει στον τούρκο Πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν και πολλοί συνδέουν τις δύο αυτές κινήσεις.
Ενδεικτικό της σκοπιμότητας των κινήσεων αυτών ήταν ότι η τουρκική πλευρά έσπευσε να υιοθετήσει άμεσα και χωρίς όρους την πρωτοβουλία Στόλντεμπεργκ, λες και την περίμενε.
Όμως, η ελληνική πλευρά αντέδρασε με άμεσο τρόπο καθώς θα ήταν τεράστιο λάθος να δείξει ότι σέρνεται σε διάλογο ενώ το Ορουτς Ρέις και τα τουρκικά πολεμικά πλοία κάνουν βόλτες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Η οργή της Αθήνας
Και γι’ αυτό έσπευσε να ακυρώσει την κίνηση Στόλντεμπεργκ να εμφανίσει ως συναίνεση για έναρξη διαλόγου την ύπαρξη συνομιλιών και αποστολής εγγράφων στο παρασκήνιο.
«Η μονομερής εγχείρηση εγγράφου με την παράκληση για σχόλια εντός μιας εβδομάδας σε καμία περίπτωση δεν συνιστά έναρξη διαλόγου», τόνιζαν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα. «Σε κάθε περίπτωση, προσθέτουν οι ίδιες πηγές, έχουμε συγκρατήσει την πρόθεση του κ. Στόλντεμπεργκ να εργαστεί για να θεσπίσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ».
Όμως, δεν μπορεί η πρωτοβουλία της Συμμαχίας να θεωρηθεί αφελής η βιαστική όταν όλες τις προηγούμενες ημέρες η Τουρκία προκαλούσε με απίστευτο τρόπο.
Και ήταν απαράδεκτη κίνηση επειδή η απειλή πολέμου και οι συνεχείς προκλήσεις σε βάρος της Ελλάδας δεν αφορούν μια τρίτη χώρα, αλλά ένα μέλος του ΝΑΤΟ. Πέραν κάποιων ασαφών και ιδιαίτερα «χαμηλών» δηλώσεων, το ΝΑΤΟ ουδέποτε ενεπλάκη τον τελευταίο καιρό στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Κι αυτό παρά τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις. Ακόμη και η προσπάθεια της Αγκυρας εκδώσει δύο Navtex και να εμπλέξει τις ρωσικές ναυτικές δυνάμεις, ότι θα συμμετάσχουν σε ασκήσεις θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ωμή πρόκληση κατά του ΝΑΤΟ.
Ούτε τότε η Συμμαχία αντέδρασε, αν και η ρωσική πλευρά διέψευσε τις κοινές ασκήσεις. Μία από τις Navtex πάντως ήταν εντελώς παράνομη διότι γινόταν ανατολικά της Κύπρου, σε περιοχή συριακής και κυπριακής δικαιοδοσίας. Ουδέποτε, όμως, το ΝΑΤΟ αντέδρασε σ’ αυτήν την τουρκική πρόκληση, όπως δεν το έχει κάνει μέχρι τώρα παρά τις απειλές σε βάρος της Ελλάδας.
Ετσι, η πρωτοβουλία Στόλντεμπεργκ μπορεί να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο διπλωματικό παιχνίδι που λαμβάνει χώρα τις τελευταίες ημέρες ώστε η αποκλιμάκωση να περάσει μέσα από τον διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ένα διάλογο, όμως, που στην παρούσα φάση δεν πληροί τις προϋποθέσεις, δηλαδή την απόσυρση των τουρκικών πλοίων και την άρση οποιονδήποτε κινήσεων που θέτουν σε αμφισβήτηση την ελληνική εθνική κυριαρχία.
Ενδεχομένως ο Στόλντεμπεργκ να πιέζεται από την αμερικανική πλευρά προκειμένου να ξεκινήσει αυτός ο διάλογος και να πέσουν οι τόνοι στην περιοχή. Όμως, σε καμιά περίπτωση η παραλαβή εγγράφων δεν θα μπορούσε να θεωρείται τετελεσμένο και αποδοχή από την ελληνική πλευρά της έναρξης διαλόγου.
Εξ’ ου και η οργή της Αθήνας κατά του γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Η συμμαχία με Γαλλία
Όλα αυτά θα πρέπει να αναλυθούν και υπό το πρίσμα κι άλλων εξελίξεων. Όπως της συνομιλίας Μέρκελ – Ερντογάν για παράδειγμα και της διαρροής από την Αγκυρα ότι ο τούρκος πρόεδρος φέρεται να είπε στην κ. Μέρκελ ότι «είναι απαράδεκτο ορισμένες χώρες να υποστηρίζουν την «εγωιστική» και “άδικη” συμπεριφορά της Ελλάδας».
Το «χτύπημα» αφορούσε φυσικά τη Γαλλία που δείχνει να είναι πιο κοντά στις ελληνικές θέσεις και να έχει βάλει απέναντί της την Τουρκία.
Χθες διέρρευσαν πληροφορίες ότι επίκειται, ίσως και πριν από την άνοδο Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη, ταξίδι – αστραπή στο Παρίσι. Εκεί, σύμφωνα με πληροφορίες θα μπορούσε να υπογραφεί μια πολύ σημαντική συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας που θα αποτύπωνε στο χαρτί την συμμαχία τους ενάντια στην Τουρκία.
Δεν θα αφορά μόνο εξοπλιστικά αλλά, λένε κάποιες πηγές, ακόμη και μια συμφωνία στήριξης της Ελλάδας σε στρατιωτικό επίπεδο, σε περίπτωση επίθεσης από άλλη χώρα.
Αλλά και κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και παρουσία γαλλικών ναυτικών δυνάμεων στην περιοχή.
O Εμανουέλ Μακρόν έχει βγει ξεκάθαρα απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν και χαρακτηριστική είναι η ομιλία που έκανε σε εκδήλωση.
Ένας από τους λόγους της τρέχουσας κρίσης στη Μεσόγειο είναι η επιστροφή της Τουρκίας στις ιμπεριαλιστικές φαντασιώσεις της ιστορίας, δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο Γάλλος πρόεδρος.
«Παρατηρούμε μια εκδήλωση αναχρονιστικών πρακτικών από περιφερειακές δυνάμεις της Μεσογείου, με το βλέμμα στο παρελθόν, αρνούνται να δουν την πραγματικότητα. Μιλάω κυρίως για την Τουρκία».
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη για την ύπαρξη μιας ενιαίας πολιτικής από τις χώρες της Μεσογείου στα ζητήματα μετανάστευσης, άμυνας και περιβάλλοντος, ζητώντας περισσότερη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των νότιων γειτόνων της στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Συνέχιση των διπλωματικών προσπαθειών
Μετά την απόρριψη της «προσπάθειας» του ΝΑΤΟ για διάλογο, η ελληνική πλευρά συνεχίζει τον διπλωματικό μαραθώνιο. Πέραν της προσέγγισης με τη Γαλλία, που ενδεχομένως να μετουσιωθεί σε ένα ελληνογαλλικό αμυντικό σύμφωνο, το οποίο θα προκαλέσει την οργή Ερντογάν, κι άλλες κινήσεις γίνονται τις επόμενες ημέρες.
Δεν περνά απαρατήρητο το ταξίδι του Σ. Λαβρόφ στην Κύπρο, σε μια χρονική στιγμή που οι σχέσεις Ρωσίας – Γερμανίας είναι στο κόκκινο και λόγω της υπόθεσης της δηλητηρίασης Ναβάλνι.
Ούτε φυσικά το ταξίδι του Νίκου Δένδια στις ΗΠΑ και οι συνομιλίες με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Α. Γκουτιέρες όπου θα τον ενημερώσει για την ένταση που επικρατεί στην περιοχή. Στις 10 Σεπτεμβρίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραστεί στην Ευρωμεσογειακή Σύνοδο που συγκαλεί ο Εμμανουέλ Μακρόν στην Κορσική, ενώ είναι πιθανό το πρωί της ίδιας μέρας να υπογραφεί η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας Γαλλίας από τους δύο ηγέτες στο Παρίσι.
Φυσικά η «μητέρα όλων των μαχών» θα δοθεί στη Σύνοδο Κορυφής για τις ευρωτουρκικές σχέσεις στις 24 Σεπτεμβρίου. Αν μέχρι τότε δεν υπάρξει κίνηση καλής θέλησης από την Αγκυρα, αν παραταθεί η τουρκική Navtex που λήγει στις 12 του μην κι αν η Τουρκία συνεχίσει τις απειλές και την προσπάθεια δημιουργίας «θερμού» επεισοδίου, τότε η ΕΕ θα κληθεί να επιβάλει κυρώσεις.
Ελλάδα, Κύπρος, αλλά και Γαλλία θα θέσουν ξεκάθαρα το θέμα των σκληρών κυρώσεων, με την Τουρκία βεβαίως να απειλεί με το χαρτί του προσφυγικού, αλλά και με τη Γερμανία να προσπαθεί να παίξει έναν πιο ουδέτερο ρόλο.
