Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είχε δώσει υπόσχεση από το 2017 ότι θα δρομολογηθεί ο επαναπατρισμός των πολιτιστικών θησαυρών και αντικειμένων στις χώρες τους, δικαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο τους αγώνες πολλών χωρών.
Σύμφωνα με το Μέγαρο των Ηλυσίων «είναι ο πρώτος ηγέτης της Δύσης που ξεκίνησε μια συνολική επανεξέταση λεηλασιών της περιόδου της αποικιοκρατίας και στοχεύει να φέρει κοντά ευρωπαϊκές και αφρικανικές χώρες για την οικοδόμηση μιας πολιτικής και πολιτιστικής ανταλλαγής». Το 2017 είχε πει σε φοιτητές από την Μπουρκίνα Φάσο ότι «η αφρικανική κληρονομιά δεν μπορεί απλά να βρίσκεται σε ευρωπαϊκές ιδιωτικές συλλογές και μουσεία».
Όπως αναφέρει ρεπορτάζ στην ιστοσελίδα «France24», ο νέος νόμος δημιουργεί ένα «πολιτιστικό δεδικασμένο», προκειμένου πολλές χώρες, ανάμεσά τους η Αίγυπτος και η Ελλάδα, να διεκδικήσουν αρχαιότητες και ανεκτίμητους θησαυρούς που βρίσκονται εδώ και δεκαετίες σε γαλλικά και βρετανικά μουσεία, υπενθυμίζοντας τον μακρύ αγώνα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
«Δεν θα μπορούμε πλέον να πούμε “όχι” στις απαιτήσεις της Αιγύπτου σχετικά με τις αρπαγές που πραγματοποίησε ο στρατός του Ναπολέοντα», καταλήγει με νόημα ο Ιβ-Μπερνάρ Ντεμπί, δικηγόρος με ειδίκευση σε ζητήματα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αν το νομοσχέδιο περάσει και από τη Γερουσία, όπως αναμένεται, πρόκειται να επιστραφούν σε πρώτη φάση 26 λεηλατημένα έργα τέχνης στο Μπενίν, γνωστά και ως «Θησαυρός του Μπεχανζίν» Τα έργα τέχνης, που αρπάχτηκαν το 1892 ως λάφυρα πολέμου, βρίσκονταν για χρόνια στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι. Ο επαναπατρισμός των αρχαιοτήτων κινητοποιήθηκε έπειτα από έκθεση δύο ακαδημαϊκών που προτείνει την ευρεία επιστροφή πολιτιστικών τεχνουργημάτων που μεταφέρθηκαν από την Αφρική κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας.
Η έκθεση του Μπενεντίκτ Σαβό από το Collège de France και του Φελουέν Σαρ από το Πανεπιστήμιο Σεντ Λουί στη Σενεγάλη αποτέλεσαν το ορόσημο στην προσπάθεια των αφρικανικών χωρών να ανακτήσουν έργα που λεηλατήθηκαν από δυτικούς εξερευνητές και αποικιστές.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 90% της πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών της Αφρικής φέρεται ότι βρίσκεται σήμερα στην Ευρώπη. Μόνο στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι βρίσκονται περίπου 70.000 αντικείμενα από την Αφρική, ενώ χιλιάδες ακόμη βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Σαβό.
«Αισθανθήκαμε μια πραγματική διάθεση από την κυβέρνηση για δράση», δήλωσε ο Σαρ στην «Liberation». «Ήμουν σκεπτικός στην αρχή. Τώρα είμαι πεπεισμένος ότι δεν είναι απλά ένα τέχνασμα δημοσιότητας», τόνισε.
Η γαλλική έκθεση των Σαβό και Σαρ αναφέρει ότι περίπου 46.000 αντικείμενα στο μουσείο Quai Branly στο Παρίσι μπορεί να πληρούν τις προϋποθέσεις για επαναπατρισμό. Ήδη, το Μπενίν έχει ζητήσει να επιστραφούν περίπου 5.000 έργα, ενώ σειρά παίρνει και η Σενεγάλη.